Καρκίνος του μαστού

Ο καρκίνος του μαστού είναι ο συχνότερος καρκίνος στις γυναίκες παγκοσμίως, καθώς και στην Κύπρο. Προσβάλλει άνδρες και γυναίκες αλλά είναι συχνότερος στις γυναίκες· υπολογίζεται ότι 1 στις 7-9 γυναίκες θα παρουσιάσει καρκίνο του μαστού κατά τη διάρκεια της ζωής της. Οι συστηματικές εκστρατείες ενημέρωσης, οι βελτιωμένες μέθοδοι πρώιμης ανίχνευσης και οι σύγχρονες, κατά το δυνατόν εξατομικευμένες, θεραπείες έχουν οδηγήσει σε αύξηση της επιβίωσης από τη νόσο.


Ο καρκίνος του μαστού ξεκινάει συνήθως από τα κύτταρα των γαλακτοφόρων πόρων (πορογενές καρκίνωμα)· άλλοτε μπορεί να προέρχεται από το αδενικό τμήμα του μαστού (λοβιακό καρκίνωμα), ή και από άλλους ιστούς του οργάνου. Γενικά, η νόσος εκδηλώνεται όταν κάποια από τα κύτταρα σε αυτές τις θέσεις αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα και συσσωρεύονται σχηματίζοντας όγκο. Καθώς η νόσος εξελίσσεται, τα νεοπλασματικά κύτταρα μπορεί να εξαπλωθούν (να δώσουν μετάσταση) στους πλησιέστερους λεμφαδένες και από εκεί, μερικές φορές, σε άλλα σημεία του σώματος.  Ο καρκίνος του μαστού οφείλεται σε μια πολύπλοκη αλληλεπίδραση μεταξύ γονιδίων, περιβαλλοντικών επιδράσεων και τρόπου ζωής. Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης της ασθένειας (χωρίς η παρουσία τους να σημαίνει ότι οπωσδήποτε θα νοσήσει κάποιος) είναι:

• Γυναικείο φύλο
• Αυξανόμενη ηλικία
• Ατομικό ιστορικό καρκίνου ή άλλων παθήσεων του μαστού
• Οικογενειακό ιστορικό
• Γονίδια
• Έκθεση σε ακτινοβολία
• Παχυσαρκία
• Εμμηναρχή πριν την ηλικία των 12 ετών
• Καθυστερημένη εμμηνόπαυση
• Μετεμμηνοπαυσιακή θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης
• Αλκοόλ

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα του καρκίνου του μαστού περιλαμβάνουν:

1. ένα ψηλαφητό οζίδιο στον μαστό ή μια πάχυνση με διαφορετική αίσθηση από τον υπόλοιπο μαστό
2. ένα βαθούλωμα (εισολκή) στο δέρμα
3. αλλάγες στο μέγεθος, το σχήμα ή την εμφάνιση του μαστού
4. και/ή πρόσφατα ανεστραμμένες θηλές.

Επιπρόσθετα, μπορεί να εμφανιστούν:

1. ξηροδερμία και απολέπιση στη σκουρόχρωμη περιοχή γύρω από τη θηλή (θηλαία άλως) ή στο δέρμα του μαστού
2. ερυθρότητα και όψη φλοιού πορτοκαλιού στο δέρμα

Μερικές φορές, ιδίως στα αρχικά στάδια του καρκίνου, δεν υπάρχουν καθόλου συμπτώματα, εκτός από κάποιες αλλοιώσεις στις απεικονιστικές εξετάσεις. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να τηρείτε τον προγραμματισμό των ραντεβού σας.

Διάγνωση

Ο ιατρός θα πάρει ένα λεπτομερές ατομικό ιστορικό. Ο καρκίνος του μαστού διαγιγνώσκεται με συνδυασμό της κλινικής εξέτασης του μαστού και της μασχάλης, των απεικονιστικών εξετάσεων, και των βιοψιών που θα ληφθούν από ύποπτες περιοχές. Ο απεικονιστικός έλεγχος περιλαμβάνει υπερηχογράφημα, μαστογραφία (είδος ακτινογραφίας) και/ή μαγνητική τομογραφία. Αξονική τομογραφία, σπινθηρογράφημα οστών, PET scan, καθώς και αιματολογικές εξετάσεις μπορεί να χρειαστούν για να διαπιστωθεί η έκταση (στάδιο) του καρκίνου, έτσι ώστε να προσδιοριστεί η πρόγνωση και η βέλτιστη θεραπεία. Το στάδιο του καρκίνου του μαστού ποικίλει από 0 ως IV, με το στάδιο 0 να αντιστοιχεί στον μη διηθητικό καρκίνο ή αυτόν που περιορίζεται στους γαλακτοφόρους πόρους, και το στάδιο IV να σημαίνει επέκταση σε άλλα σημεία του σώματος.

Θεραπευτικές επιλογές

Εφόσον η διάγνωση του καρκίνου έχει επιβεβαιωθεί ιστολογικά, ο ιατρός θα συζητήσει μαζί σας την πιο κατάλληλη θεραπεία για τη δική σας περίπτωση. Η αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού αποτελεί πεδίο συνεχούς έρευνας και εξέλιξης. Οι θεραπευτικές επιλογές που θα συζητηθούν εξαρτώνται από τον τύπο, το στάδιο, τον βαθμό διαφοροποίησης, το μέγεθος και την εντόπιση του καρκίνου στον μαστό, το μέγεθος του ίδιου του μαστού, καθώς και την ορμονική ευαισθησία του όγκου. Στις περισσότερες περιπτώσεις, το χειρουργείο αποτελεί την κύρια θεραπεία, πιθανόν σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία, ορμονοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία, πριν ή/και μετά την επέμβαση. Οι επιλογές χειρουργικής αντιμετώπισης περιλαμβάνουν την εξαίρεση μόνο του όγκου (ευρεία τοπική εκτομή) ή την αφαίρεση ολόκληρου του μαστού (μαστεκτομή), σε συνδυασμό με την αφαίρεση λίγων λεμφαδένων (βιοψία φρουρού λεμφαδένα) ή την εκτεταμένη αφαίρεση πολλών λεμφαδένων (λεμφαδενικός καθαρισμός της μασχάλης).